NOT: BU BİLGİLER ÇOCUK EDEBİYATI İLE İLGİLİ KAYNAKLAR İNCELENEREK DERLENMİŞTİR. BU BİLGİLERİN TÜM HAK SAHİBİ İLGİLİ KAYNAKLARDIR. DİKKATİNİZE.
KOLAY GELSİN
Not: Son konumuzdur bundan sonra Çocuk edebiyatı ile ilgili sorulara yer verilecektir.
ÇOCUK EDEBİYATININ İSTİFADE ETTİĞİ DİĞER TÜRLER
- Biyografi
Biyografi, toplum tarafından tanınan, bilgi, beceri ve davranışlarıyla bütün insanların dünyasında yer edinen kişilerin doğumlarından ölümlerine kadar geçen dönemin bilgi be belgelere dayanılarak anlatıldığı edebiyat türüne denir.
Biyografinin çocuk edebiyatında çok önemli bir eğitici rolü bulunmaktadır. Çocukların genellikle zaman kavramı konusunda tam oluşmamış düşüncelere sahip oldukları bilinmektedir. Bu bakımdan biyografiler çocukların toplum tarafından başarılı kabul edilen kişilerle ilgili olarak edinecekleri bilgiler, kendi hayatlarına yön vermede önemli yararlar sağlar.
1- Biyografilerin Yapı Bakımından İncelenmesi
a. Özgün Biyografiler: Tamamen belge ve kaynaklara, araştırma ve gözlemlere, röportaj ve arşiv incelemelerine dayanan çalışmalardır.
b. Hikâyeleştirilmiş Biyografiler: Bu biyografiler tamamen gerçeğe dayanmakla birlikte yazarı tarafından bir kurgu etrafında yeniden düzenlenmiş, zaman zaman yazarın yorum ve katkılarını da içine alan, ancak yorumlara gerçeklerin değiştirilmediği, sürükleyici ve akıcı bir anlatıma dayanan biyografilerdir.
c. Kişinin Bütün Hayatını Anlatan Biyografiler: Kahramanın bütün hayatını en ince detayına kadar inceleyen, araştıran, geçmişe ait bilgi ve belgelere ulaşılarak yazılan biyografilerdir. Seçilen kişinin hayatı ile ilgili bilgileri, üne kavuştuğu alanla ilgili bilgileri ön plana çıkararak sunmak gerekmektedir.
d. Kişinin Hayatının Bir Bölümünü Anlatan Biyografiler: Seçilen kahramanın sadece kendisine çizdiği amaç ve hedefe ulaşıncaya kadar olan bölümü aldığı gibi bazıları amacına ulaşan kişinin burada gerçekleştirdiklerini de anlatabilir. Mesela Nobel Ödülü olan bir yazarın veya devlet adamının çocukluk yıllarının anlatılması ilgi çekici olabilir.
§ Çocuk biyografilerinde yazarlara anlatım serbestliği tanınabilir, çocukların anlama ve algılama düzeylerinin üstünde olan bazı bölümlerle, çocukların ruh dünyalarında zararlı izler bırakabilecek bölümler çıkartılabilir.
§ Çocuklar için hikâyeleştirilmiş biyografilerde kişiler olabildiğince canlandırılarak verilirken durum ve kişi analizlerinden çok, olaylara ağırlık verilir. Karşılıklı konuşmalar verilebilir veya canlandırılabilir.
§ Çocuk biyografileri başlangıçta ulusal kahramanlar, ünlü devlet adamları gibi daha çok yakın ve uzak geçmişte yaşamış kişilerin hayatlarını anlatırken, artık günümüzde çocuk biyografisi müzik alnında bir sanatçının, bir ressamın, bir sporcunun, bir bilim adamının hatta bir pop sanatçısının bile hayatı çocuklar için ilgi çekici biyografi eserleri olmaktadır.
2- Çocuklar İçin Yazılan Biyografilerde Dikkat Edilmesi Gerek Ölçüler
§ Çocuklar biyografileri tıpkı bir hikâye gibi okudukları için biyografinin mümkün olduğu kadar anlatılan kişini hayatındaki akıcı unsurlardan seçilmesi gerekmektedir.
§ Biyografiler, nesnel oldukları sürece çocukların dünya görüşlerini geliştirmelerine çok önemli katkıları bulunmaktadır. Bu da çocuğunun kendi hayatının düzenlenmesi konusunda ışık tutar.
§ Biyografinin gücü doğru ve güvenilir olmasıdır. Eğer doğru ve güvenilir değilse o biyografi çalışması eleştirilebilir.
§ Biyografilerde ele alınan kahramanın yetiştiği ortamın çok dikkatli gözlemlenmesi ve okuyucunun bu ortamı yeniden yaşıyormuş gibi gözlerinin önüne getirilebilmesi, çalışmanın başarısını gösterir.
§ Özgün biyografide her ayrıntı doğru olmalıdır. Hikâyeleştirilmiş biyografilerde de mümkün olduğunca gerçeklikten uzaklaşılmamalıdır.
§ Çocuklar için yazılan biyografilerde, kişilerin bazı çok özel durumlarını yazmaktan kaçınmak gerekir.
§ Çocuklar için yazılan biyografilerde, kişilerin bazı çok özel durumlarını yazmaktan kaçınmak gerekir. Biyografisi yazılan kişinin çocukluğundan başlayarak özel hayatı içinde çocukların ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyecek durumlar varsa bunlara yer vermemek daha doğrudur.
§ Çocuklar için yazılmış bir biyografide anlatılan kişinin bütün yönleri ele alınarak anlatılmaz. Çocuklara örnek olabilecek olumlu tutum ve davranışların ön planda olduğu anlatımlara özen gösterilmelidir.
§ Çocuklar için yazılan biyografilerde büyük ve ünlü insanların yalnızca çocukluk günlerinin anlatılmasının yeterli olacağı düşünülür.
a. Anlatım
§ Yazarın anlatım tekniği, biyografide önemlidir. Yazar anlattığı kişi ile çocuğun ilgisini çekebilmelidir.
§ Biyografide kullanılacak konuşma dili de anlatılan çevreni doğal yapısı içinde ve anlatılan kişinin kişiliğine uygun olarak düşünülmelidir.
§ Biyografilerde tarafsız üçüncü şahıs anlatımın, inandırıcılığı artırıcı özelliği vardır.
§ Kullanılan anılar, mektup ve gazete küpürlerine yansıyan bilgilerin titizlikle kitaba yerleştirilmesi gerekmektedir. Böylece çocuk birden fazla anlatımı görmeli ve bunları kullanabilme bilincine erişmelidir.
b. Kişiliğin Oluşturulması
§ Biyografilerde kişiliğin oluşmasında dikkat edilecek noktalardan biri, kişiyi aşırı derecede övücü ve olağanüstü niteliklerle süsleyici ifadeler yer verilmemelidir. Kişi sade ve sıradan bir kişi olarak çizilmelidir.
§ Çocuklar için yazılan biyografilerde kişinin önce zaaflarını gösterdikten sonra bu zaaflarından kurtuluşu sırasında gösterdiği irade ve verdiği savaş, çocuklar için örnek olabileceği gibi, biyografiye sürükleyicilik kazandırır.
c. Çocuk Düzeylerine Göre Biyografiler
Biyografiler, gerçekçi hikayelerden hoşlanmaya başlayan 13–15 yaş grubu çocukları ile gençler ve yetişkinler için kaleme alınırlar. Ancak bu biyografilerin küçük yaş grupları içinde düzenlenmesi gerekmektedir.
Küçük yaş grubu çocuklar için yazılacak biyografilerde onların yaş durumları ve düzeylerine göre, söz dağarcığı sınırlandırılmış, biyografilerdeki detaylar azaltılmış ve asıl anlatılan tema çevresinde kişinin özellikleri, amacı ve bu amaca ulaşışının ele alındığı biyografiler resimlerle süslenip okunması daha kolaylaştırılarak sunulabilir.
- GEZİ GÖZLEM YAZILARI
12–16 yaş arası ilk gençlik çağındaki gençlerin yeni yerlerin bulunuşu, bunlarla ilgili gözlem ve serüvenlere büyük ilgi duydukları, kişiliklerini ortaya koymak, dikkatleri üzerlerine çekebilmek için yenilikler yapma özlemi içinde oldukları bilinmektedir. Gezi ve gözlem yazıları bunu çok iyi bir biçimde gidermektedir. Bu aynı zamanda temel eğitim birinci basamakta 4. sınıftan itibaren verilen coğrafya, fizik ve kimya gibi temel bilimlere hazırlık olan bilgilerle hayat bilgisi derslerinin oluşturduğu alt yapıya da dayanmaktadır.
§ Gezi gözlem yazıları çocuğun bilgi dağarcığını artırmaktadır.
§ Okul için temel hazırlık bilgiler vermesinin yanında kişiliğinin gelişmesinde önemli bir yere sahip olan genel kültür bilgilerini de artırır.
§ Gezi ve gözlem yazıları, çocuğun bilgi ve düşünce basamağına seslenir ve onun yorum ve gözlem becerisini geliştirir.
§ Gezi gözlem yazıları, çocuğun tarihi bir mekânı, kenti, coğrafya güzelliği taşıyan bir çevreyi nasıl dolaşması, buralarda nelere dikkat etmesi, yanına neler alması gibi hazırlıkları öğretir.
§ Çocuğun kültürel bakış açısı kazanmasını sağlayan son derece eğitici, eğitim öğretimin vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır.
Edebiyatımızda gezi gözlem türünün zengin örnekleri vardır. Bunlar, Seydi Ali Reis Mir’atü’l-Memalik, Kâtip Çelebi Cihannüma, Piri Reis Kitab-ı Bahriyesi, Marka Polo Kardeşler Marko Polo Seyahatnamesi, İbni Batuta İbni Batuta Seyahatnamesi, Lady Montegü’nün gezi notları. Bu eserler, 13–15 yaş arası ilk gençlik çağı çocukları için okunabilir. Yine edebiyatımızda gezi ve gözlem yazıları arasında en ünlü olanı Evliya Çelebi’nin Seyehatnamesidir. A. Mithat Efendi Avrupa’da Bir Cevelan, Ahmet İhsan Tokgöz Avrupa’da Ne Gördüm, Cenab Şahabettin Hac Yolunda, Afak-ı Irak, Avrupa Mektupları bu kitaplar yeniden düzenlenmek kaydıyla çocukların istifade edeceği tarzda kitaplar arasında yer alabilir.
Falih Rıfkı Atay Ateş ve Güneş, Zeytindağı, Denizaşırı, Taymis Kıyıları, Tuna Kıyıları, Londra Mektupları, Yolcu Defteri, Gezerek Gördüklerim, Ahmet Haşim Bize Göre, Frankfurt Seyahatnamesi, Reşat Nuri Güntekin Anadolu Notları, Melih Cevdet Anday Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan Macaristan. Burhan Arpad Gezi Günlüğü, Uçuş Günlüğü, Selahattin Batu İsviçre Günleri, İspanya Büyüsü, Tağrık Buğra Gagaringrad, Sadri Ertem Bir Vagon Penceresinden, Ankara Bükreş Yaşar Nabi Nayır, Nahit Sırrı Örik İsmail Habib Sevük, Şükufe Nihal, Yavuz Bülent Bakiler gibi çalışmalar yeniden düzenlenerek çocuklarımızın istifade etmesi sağlanabilir.
- DENEME, KÖŞE YAZISI VE SOHBET
Deneme, Sohbet ve Köşe Yazısı Metinlerinde Aranılacak Özellikler
- İlk gençlik çağı çocukları için hazırlanacak deneme, sohbet ve köşe yazısı bu yaş çocukların ilgilendikleri, zaman zaman karar vermekte güçlük çektikleri konularda doğruları araştıran yazılar olmalıdır.
- Yazılar güncel konuların yanında çocuk için gerekli ve ölünceye kadar kullanacağı ana temalar üzerine kurulmalıdır.
- Konu bütünlüğü olan, özel araştırma ve çabaya gerek kalmayacak kadar açık gerçekleri tartışan yazılardan seçilmelidir.
- Dil ve anlatım çocuklara dil zevki aşılayabilecek niteliklere sahip olmalıdır.
- Tamamen düşünce yoğunluğu olan değil, aldığı düşünceyi örneklerle zenginleştirmeye çalışan metinler seçilmelidir.
- Hazırlanan yardımcı okuma kitaplarına yazarların öz geçmişlerinden yazdıkları metni açıklamaya ve anlamaya yardımcı olacak bilgiler verilmelidir.
- Yardımcı çocuk edebiyatı kitabından ilk metinden başlayarak düşüncelerin, tartışma unsurlarının ve yazarın bu konuda görüşlerini barındıran bölümlerin görülmesinde çocuklara yardımcı olmalıdır.
- Seçilen metinlerde konuşulan dilin en güzel örneklerine, atasözleri, deyimler ve söz sanatlarına belirli ölçüde yer verilmiş olmalıdır.
- Seçilen metinlerin söz sayıları belirlenmeli her yazının ortalama 500 kelimeyi geçmemesine özen gösterilmelidir.
- Bu çalışmalar çocuğun kendisine ait görüşleri geliştirebilme becerisini oluşturmaktadır. Bu da kişiliği ve kimliği ile ilgili olarak sağlıklı yorumlar yapabilmektedir.
- ŞİİR
Ruh dünyasının derinliklerinde biçimlenen ve kelimelerle anlatılan şiir, çocuğun hayal dünyasındaki zenginlikle eş değerdir. Şiirde çocuğun ve çocukça bir dünyanın saf dünyası vardır.
Çocuk şiirinde ele alınan temalar, dünya edebiyatında daha çok pastoral ve didaktik şiir anlayışının hâkim olduğu görülmektedir. Bizim edebiyatımızda ise daha çok didaktik şiirin hâkim tema olarak çocuk şiirlerinde kullanıldığı görülmektedir. Sözlü edebiyat döneminde ise masallar, tekerlemeler ve ninniler de aynı nitelikler taşır. Buradaki amaç çocuğun eğitilmesi gereken biri olarak algılanması vardır.
Türk edebiyatında, çocuklara yönelik şiirin iki ayrı yönde gelişme gösterir:
§ Birinci gruptaki şiirler: Çocuk duyarlılığını yansıtan ve tamamen çocuk için yazılmış şiirler
§ İkinci grup şiirler: çocuğu ele alan ve çocuktan söz eden şiirlerdir.
Türk edebiyatının ilk dönemlerinde çocuk için şiirlerin varlığı ya da çocuklara yönelik şiirlerin yazılıp yazılmadığına dair bilgilere ulaşmamaktayız. Çocuktan söz eden şiirlerde ise daha çok burada çocuk malzeme olarak karşımıza çıkmaktadır.
Divan edebiyatı döneminde, çocuğun yeterince dikkate alınmamasının en önemli nedeni ise çocuğun yetiştirilecek, terbiye edilecek ve gelişecek bir varlık olarak görülmemesi bunun nedenidir.
Çocuğun hayal dünyası vardır ve bu dünya ile şiir daha kolay örtüşmektedir. Çocuğun mantığı da ergenlik çağı sonuna kadar hemen hemen şiirin yazılış mantığı ile büyük bir paralellik göstermektedir. Bu yüzden çocuk için yazılan edebi eserlerde bu dünya göz ardı edilmez.
Çocuklar için şiirin gerçek temsilcisi, sadece çocuklara ve onların dili ile şiir yazan Tevfik Fikret’tir. Şermin adlı eserinin çocuk psikolojisine ve modern eğitim anlayışına uygun düştüğünü söyleyebiliriz. Bu bağlamda Türk edebiyatında ilk çocuk şiiri yazan kişi Tevfik Fikret’tir dememiz daha yerinde bir tespittir.
Çocuk edebiyatı alanında ilk ciddi çalışmaları ve yönelimleri sergileyen İ. Alaattin Gövsa, Çocuk Şiirleri adıyla yayımladığı şiir kitabında, kendi şiirlerinin yanında, La Fontaine ’den yaptığı çevirileri de koymuştur. Ali Ulvi Elöve ise yine Çocuklarımıza Neşideler adlı şiir kitabında La Fontaine , Victor Hugo ve Lamartine’den yaptığı şiir çevirilerini de koymuştur.
Milli edebiyat ve akabinde gelen Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ise çocuk edebiyatında şiir büyük bir atılım göstermiş ve bu alanda birçok eser verilmiştir. Bu dönemlerde çocuğun eğitiminde, milli bilinç ve didaktik konular şiirlerin ana temasını oluşturur.
Çocuk Şiirinin Genel Özellikleri
- Şiirde ahengi sağlayan ritim, çocuk şiiri için de vazgeçilmez bir unsur olmalıdır.
- Ölçü ve kafiye göz ardı edilmemelidir.
- Şiiri meydana getiren duygu, hayal ve düşünce unsurlarının, çocuk şiirlerinde farklı şekilde yer alması gerekmektedir. Şiirdeki bu düşünceler yalın olmalıdır.
- Anlatım sade ve düşünceler bütünlük içerisinde verilmeli, felsefi ve girift düşüncelerden kaçınılmalıdır.
- Aşırı benzetme ve sanatlı anlatımlardan uzak durulmalı, yapılan sanatsal benzetmelerde, çocukların birikimleri göz önünde bulundurulmalıdır.
- Çocuk şiirlerinde mısralara kısa ve cümleler düzeni kurallı ve dengeli olmalıdır.
- Mecaz, söz sanatları, iç içe anlam taşıyan kavramların seçiminde çocukların yaş grupları göz önünde bulundurularak tespiti yapılmalıdır.
- Şair şiirde kendi çocuk dünyasından izler yaşatmak yerine, kendisini çocuğun yerine koyarak şiirlerini yazmalı ve çocuğa hitap etmelidir.
Çocuklar için yazılmış şiirlerin farklı türleri de vardır. Bunlar:
- Tekerlemeler,
- Müzikli şiirler,
- Resimli kitaplarda şiir,
- Öykülü şiir,
- Nükteli şiir,
- Serbest şiir,
- Samut şiir.
Okul Öncesi dönem çocukları genellikle müzikli şiir ve resimli kitaplardaki şiirlerden zevk alırlar. Bu tip şiirler bu yaşlardaki çocukların anlayabileceği dilde ve sadelikte yazılırlar.
Diğer şiir türleri ise İlköğretim döneminde ve bu dönemin ortalarından itibaren çocukların istifade edebileceği şiir türleridir.
- TİYATRO VE DRAMATİZASYON
Çocukların Yaş Gruplarına Göre Tiyatro Çalışmaları
I. Grup (Okul Öncesi 0–5 yaş)
§ Bu grup çocukları oyun seyretmek yerine kendilerine oyunu katmak isterler. Bu yüzden sahne ortada ve çocuklarla iç içe olabilecek şekilde düzenlenmelidir. Oyuncular çocuklara duygusal yönleriyle değil sevgi ile yaklaşmalıdırlar.
§ Oyunda kullanılabilecek köstüm, dekor olabildiğince sade olmalı aşırılıktan ve karmaşıklıktan uzak durmalıdır.
§ Bu oyunlarda önemli olan çocuğun kendi hayal dünyasını kullanmasına imkân verip kendisinin oyun içinde olduğunu hissetmesini sağlamaktır.
§ Çocukları oyuna çekmek ve onlarında oyuna katılmalarını sağlamak için aşırılıklardan uzak durulmalıdır.
II. Grup (İlköğretim Birinci Kademe 6–11 yaş)
Eğilimler bu yaş grubunda içten dışa doğrudur. Bu yaş grubu çocukların tiyatro ile uğraşmaları, onların dışa açılmalarını sağlar.
Yazılan oyun metinlerinin çocukların yaş seviyesine uygun olmakla birlikte kurgusu sağlam olmalı, gerektiğinden fazla abartı olmamalıdır.
III. Grup( İlköğretim ve İkinci Kademe 12–15 yaş)
Bu yaş grubunda oynanan oyunlar genellikle gerçekçidir. Bu yaş grubundaki çocuklar, büyüklere yönelik tiyatro ile çocuk tiyatrosu arasında geçiş dönemini oluşturmaktadır. Bu dönem çocuklarında ruh yapısı çok değişken olduğu için onlara yazılacak tiyatro oyunlarında da daha özenli olunmalıdır.
Dramatizasyon
Anaokullarında Dramatizasyon
İki grupta incelenir. Bunlar Parmak oyunları ve Kukla-Figürlerdir. Parmak oyunları genellikle sözle hareket arasındaki ilişkiyi kurmada yardımcı olur. Manzum öykülerde başvurulan bir metottur. Kuklalar yardımıyla canlandırılmak istenen çeşitli oyunlar ve öyküler dramatize edilir ve çocukların hayal dünyaları zenginleştirilmeye çalışılır.
İlköğretim Birinci Kademede Dramatizasyon
- Çocukların, bazı güzel metinlerin tamamını veya bir kısmını öğrenmelerini sağlar.
- Metinlerin çocuklar arasında canlandırılabilecek bir şekilde düzenlenmesini yapılarak istifade edilmeleri sağlanabilir.
- Çocukların okudukları metin canlandırarak, hem hayal hem de dünya algılarının gelişimine katkısı olur.
İlköğretim İkinci Kademede Dramatizasyon
- Çocukların hayal dünyalarının ve zihinsel süreçlerinin gelişimine katkısı olur.
- Çocukların var olan yeteneklerinin ortaya çıkmasına yardımcı olur.
- Bu çalışmalarla yetenekli öğrencilerden çok, zayıf öğrencilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
- Öğretim amaçlarının büyük bir kısmı gerçekleştirilir ve eğitimin alt tabanı da gelişir.
- Canlandırılacak oyunda kullanılacak araç ve gereçlerin çocuklar tarafından benimsenmesi ve kullanılması sağlanmaktadır.
VII. BÖLÜM
ÇOCUK GAZETE ve DERGİ
Çocuk Gazete ve Dergilerinde Bulunması Gereken Temel Özellikler
1- Okul İçi Etkinlikler Olarak Çocuk Gazete ve Dergileri
§ Çocuk gazete ve dergileri, çocuğun eğitiminde, gelişmesinde ve topluma katılmasında bilgi, beceri ve yetenekleriyle kendisini gösterebileceği bir eğitim aracıdır.
§ Çocuklar tarafından okul içi etkinlik olarak çıkartılabileceği gibi yalnızca sınıf içi etkinliklerde de kullanılabilir.
§ Çocukların eğitim ve öğretim süreçlerinde önemli faydaları olan çocuk gazeteleri ve dergileri, çocukların kişilik gelişimlerinde de önemli rolleri vardır.
2- Eğitim Amaçlı Çocuk Gazete ve Dergileri
Eğitim amaçlı çocuk gazeteleri kendi içinde iki grup olarak değerlendirilmeleri gerekir. Bunlardan birincisi, doğrudan eğitime katkı amacıyla hazırlananlar, ikincisi ise eğitime yardımcı olmak amacıyla hazırlananlar.
Birinci grup çocuk gazete ve dergilerinde sınıf düzeyine hitap eden eğitim programlarına uygun, haftalık olarak çıkartılan ve derlerde kullanılan ve çocuklara ders kitaplarının anlaşılmasında kullanılan dergilerdir. Bu dergilerin en yararlı yönleri, bilimsel gelişmeleri ülkenin neresinde olursa olsun sınıf içine taşıması ve öğrencilerin bilgi dağarcığına sokabilmesidir.
İkinci grup çocuk gazete ve dergilerinde ise çocuğa boş zamanlarını değerlendirme alışkanlığı kazandırırken, çocuğun keşfedilmemiş yetenek ve istekleri ortaya çıkararak, onları yazmaya ve okumaya, resim yapmaya teşvik eder.
Çocuk Gazete ve Dergilerinin Sayfa Düzenlenmesi
- Dergi kâğıdının kalitesi ve diğer çocuk kitaplarında olduğu gibi özenle seçilmelidir. Mat, birinci hamur ve baskıda yazının kâğıdın arkasından görünmeyecek gramajda olması gerekmektedir.
- Baskı, dizgi tekniği, sayfa düzeni kolay okunup izlenecek şekilde olmalıdır. Dergide yer alan haber, yazı mutlaka resim, grafik ve tasarımlarla desteklenmelidir.
- Çocuğun yazıdan önce çizgi ile tanıştığını göz önünde alarak onun ilgisini çeken resim, desen ve karikatürün güzel çizilmiş ve estetik değerinin olmasına dikkat edilmeli, pedagojik düzeyler göz ardı edilmemelidir.
- Fotoğraflar çocuklara ilginç gelecek şekilde ve estetik ölçülerde olmalı, sayfalara yerleştirilişinde yazılarla fotoğraflar arasında oranlarla, fotoğrafın konusu ile yazıların konusu arsında ilgi mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Çocuk Gazete ve Dergilerinin İçeriği
- İçerik verilirken çocuğun yaşı, ruhsal ve zihinsel gelişmelerinin göz önünde bulundurulduğu, güncelliği olan bilgilerin, kültürel olayların yer almasına öze gösterilmelidir.
- Yayınlanan yazıların çoğu eğlendirirken, okuma ve öğrenme isteğini artırmalı, yayınlandığı dönemdeki güncel toplum olayları ve toplum sorunları üzerinde çocukları düşünmeye yöneltmelidir.
- Konular güncele uygu olduğu kadar gerçeğe de uygun olmalıdır.
- Cümleler ve paragraflar çocuğun seviyesine göre olmalı ve sade bir dil kullanılmalıdır.
- Dergide çocuk için düzenlenen eğitici bilgi ve üniteler okulda işledikleri ders ve konulara paralellik gösterecek ve onları tamamlayacak biçimde planlanmalıdır.
- Dergide ve gazetede yazılar dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır.
- Çocuklar için özel ilgi alanı oluşturmalı, pul biriktirme, müzik, resim, nakış, el işi, çizme, model çıkarma vs. konularda çocukların gelişimini sağlayıcı bilgilerin yanında benzer ilgi alanlarında olan çocukların birbiriyle haberleşmelerini sağlayıcı bir örgütleme içindedir.
- Gelenek ve göreneklerin kültürümüz içindeki yerini ve önemini anlatan, onların yaşatılması gereken özelliklerini ön plana çıkartan haber, yazı ve röportajlara ağırlık verilmelidir.
- Yurt sevgisi, ulusal ve evrensel değerler işlenmelidir. Çocuklarla sürekli iletişim içinde olmalıdır.
- Bilim ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte en son bilgilere yer vermeli, çocuğun günlük yaşayışını kolaylaştırıcı konular daha çok işlenmelidir.
Dergiler
1- Doğan Kardeş
Ölçüleri: 17,5x25 cm, 28x21 cm(1988)
Yayın yılı: 23 Nisan 1945 aylık
Yayıncı: Kazım Taşkent (Yapı ve Kredi Bankası Kurucusu)
Sayfa sayısı: 32, 64(1988)
2- Diyanet Çocuk Dergisi
Ölçüleri: 19,5x27,5 cm
Yayın yılı: 1979, ilk olarak üç aylık çıkmış 5. sayıdan sonra aylık olarak yayınlanmış.
Yayıncı: Diyanet İşleri
Sayfa sayısı: 50
3- Elma Şekeri
Ölçüleri: 19,5x27
Yayın yılı: 1992, Aylık
Yayıncı: T.C. Kültür Bakanlığı
Sayfa sayısı: 52
4- Şeker Çocuk
Ölçüleri: 19x27
Yayın yılı: 1983, Aylık
Yayıncı: Şekerbank
Sayfa sayısı: 32+4
5- Milliyet Kardeş
Ölçüleri: 21x30
Yayın yılı: 1982, Aylık
Yayıncı: Milliyet yayınları
Sayfa sayısı: 36,52, 64+4 (1990)
6- Başaralım
Ölçüleri:18,5x 26,5 cm , 19,5 x 27,5 (1991)
Yayın yılı: 1975
Yayıncı: Akbank
Sayfa sayısı: 44
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder