TEOG-I KONULARI TÜRKÇE-I NOKTALAMA İŞARETLERİ

 SİZE DAHA KALİTELİ İÇERİK SUNMA ADINA BLOG'DA YAYINLANAN REKLAMLARI TIKLAYARAK DESTEK VEREBİLİRSİNİZ...

SAYGILAR...

NOKTALAMA İŞARETLERİ

CÜMLE SONUNDA KULLANILANLAR

Nokta (.)

Üç Nokta (…)

İki Nokta (:)

Soru İşareti (?)

Ünlem (!)

NOKTA (.)

·         Bitmiş cümlenin sonuna konur.

¨      Semih yeni kitap aldı.

·         Bazı kısaltmaların sonuna konur.

¨      Av. Mustafa Bey geldi.

¨      Dr. Semih iş başındadır.

·         “-nci” ekinin yerine kullanılır.

¨      Yarışmada 1. geldi.

·         Tarihlerin yazılışında kullanılır.

¨      22.06.1988

¨      07.09.2016

·         Saat ve dakikayı ayırmada kullanılır.

¨      20.30, 06.15

·         Çarpma işareti yerine kullanılır.

¨      7.2=14

NOT

·         Kısaltmaların arasına birkaç yer dışında konmaz.

¨      MEB, TCK, DSİ

SORU İŞARETİ (?)

·         Yanıt bekleyen cümlelerde kullanılır.

¨      Ne zaman geliyorsun?

·         Soru kelimesi olan her yerde kullanılmaz.

¨      Kim bilir, ne yapıyordur.

·         Bilinmeyen yer, tarih ve durumlarda kullanılır.

¨      Yunus Emre (1240- ?) , Doğum yeri (?)

NOT

·         TEOG Sınavlarında bu her zaman sorulur.

¨      Beni mi özledin, anneni mi?

¨      Kim geldi, niye geldi?

ÜÇ NOKTA (…)

·         Tamamlanmamış cümlelerin sonuna gelir.

¨      Gök sarı, toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı...

¨      Onu bir defacık görebilmek için nelere katlanmazdım ki...

·         Benzer örneklerin kullanılacağını gösterir.

¨      Manavda taze sebzeler vardı, domates, patates, soğan…

ÜNLEM (!)

·         Korkma, sevinme, acıma, beğenme gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna getirilir.

¨      Hey gidi günler hey!

¨      Aman Tanrım! Sen burada mıydın?

·         Seslenmelerde kullanılır.

¨      Pardon! Bakar mısınız?

¨      Hey! Buraya gelir misin?

¨      Hey, buraya gelirseniz iyi olur!

İKİ NOKTA (:)

·         Alıntı cümlelerinden önce kullanılır.

¨      Şair : “Düşüncede olmayan gerçekte yoktur.” diyor.

·         Açıklama yapılacak cümlenin sonuna konur.

¨      Okula öğrencilerden üç kişi gelmedi: Metin, Süheyla, Leyla.

¨      Okula gelmeyen çok kişi vardı: Ali, Ayşe, Fatma…

CÜMLE İÇİNDE KULLANILANLAR

Virgül (,)

Noktalı Virgül (;)

İki Nokta (:)

VİRGÜL (,)

·         Eş görevli kelimeleri ayırmada kullanılır.

¨      Alim akıllı, terbiyeli, çalışkan bir çocuktur.

·         Sıralı cümleleri ayırmada kullanılır.

¨      Gök sarı, toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı...

¨      Bir varmış, bir yokmuş.

·         Özneyi belirtmek için kullanılır.

¨      Güzel gözler tül ardından görünsün.

¨      Mustafa, en sonunda eve gelebildi.

·         Ara sözleri ayırmada kullanılır.

¨      Yazar, Ömer Seyfettin, sade bir Türkçe ile yazmıştır.

¨      “Babaları Kupa Papazına gelince, sizden iyi olmasın, pek babacan pek cana yakın bir adamdır.” (Haldun Taner)

·         Aktarma cümlelerinden sonra konur.

¨       Size güveniyorum, dedi ve gitti.

·         Sayılarda ondalık bölümleri ayırmak için kullanılır.

¨      1,3            20,8                 6,2

·         Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.

¨      Genç, adama yer verdi.

¨      Yaşlı, doktoru dikkatle dinliyordu.

¨      O, köşedeki saatçide seni bekliyor.

·         Evet, peki, tamam gibi sözcüklerden sonra kullanılır.

¨      Evet, konuyu anladım.

¨      Peki, onun dediği olsun bakalım.

¨      Tamam, ne demek istediğini anladım.

·         Hitap bildiren sözcüklerden sonra kullanılır.

¨      Sayın Veli,

¨      Değer Dostum,

¨      Kıymetli Arkadaşım, vb.

NOT

·         Edebiyatımızda noktalama işaretlerini kullanan ilk kişi Şinasi’dir.,

NOKTALI VİRGÜL (;)

·         İçinde virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmada kullanılır.

¨      Sabahtan beri bekliyorum; ne gelen var ne giden.

¨      İster inan, ister inanma; aynen dediğim gibi oldu.

·         Virgülle ayrılmış türleri birbirinden ayırmada kullanılır.

¨      Kavun, karpuz; lâhana, pırasa, ıspanak; bisküvi, kraker, çikolata

KISA ÇİZGİ (-)

·         Satır sonunda kullanılır.

¨      Yarın okul-

a gidiyorum.

¨      Akşam ev-

e geç geleceğim.

·         Ara sözleri ayırmada kullanılır.

¨      Gelecekse - ki gelir sanıyorum - o zaman görüşürüz.

·         Dilbilgisinde sözcükleri kök ve eklerine ayırmada kullanılır.

¨      At - ış - tır – an

¨      Gel-ecek-ler

UZUN ÇİZGİ  ( ̶  )

·         Karşılıklı konuşmalarda kullanılır.

¨      ̶  Akşam geleceğim diye seni aradı mı?

¨      ̶  Hayır, aramadı.

TIRNAK İŞARETİ (“     “)

·         Alıntılarda ve özel olarak belirtilmek istenen sözlerde kullanılır.

¨      “Bayrak” bir ulusun bağımsızlığını simgeler.

¨      Sanatçının şu sözünü unutmamak gerekir:“Gerçek uygarlık insanın yüreğinde değilse hiçbir yerde yoktur.”

YAY AYRAÇ ()

·         Yabancı kelimelerin okunuşunda kullanılır.

¨      Shakespeare (Şekspir)

¨      Rousseau (Ruso)

¨     Shelley (Şelli)

·         Alay, küçümseme, anlamı katan sözcükleri belirtirken ünlem ile kullanılır.

¨      Adam akıllı (!) olduğunu söylüyor.

¨      Gençliğinde 100 metreyi 10 saniyede koşarmış(!).

KESME İŞARETİ (‘)

·         Özel isimlere getirilen çekim eklerini ayırmada kullanılır.

¨      İstanbul’dan amcamlar gelmiş.

¨      Süheyla’yı ne kadar çok seviyorum, biliyor musun?