TEOG-I KONULARI TÜRKÇE-I CÜMLENİN ÖGELERİ

 SİZE DAHA KALİTELİ İÇERİK SUNMA ADINA BLOG'DA YAYINLANAN REKLAMLARI TIKLAYARAK DESTEK VEREBİLİRSİNİZ...

SAYGILAR...

CÜMLENİN ÖĞELERİ

TEMEL ÖGELER                                                                         YARDIMCI ÖGELER

Yüklem                                                                                             Nesne

Özne                                                                                                 Dolaylı Tümleç          

                                                                                                          Zarf Tümleci

UYARI

• Cümlenin ögeleri YÖNTem

ÖRNEKLER

Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi geçen yüzyılın başlarında Avrupalı bilim

adamları ziyaret etmişler.

Her sanatçı başlangıçta büyük sanatçıları taklit ederek işe başlar.

Şehir dışına çıkmak bu insanları olumlu şekilde etkileyecektir.

Az önce bir çocuğun ağlaya ağlaya koştuğunu gördüm.

Balinalar, okyanustaki en büyük canlılardır.

Yağmur bastırınca herkes hemen içeriye kaçtı.

  UYARI

·         Tamlamalar bölünemez. (Sıfat, isim tamlamaları)

·         “kimin , neyin” soruları kullanılmaz.

Serdar’ın kitabı kayboldu.

Küçük bahçe koyunlara verilmişti.

Evin duvarları bugün boyandı.

YÜKLEM

·         Cümlenin temel ögesidir. Yüklem olmadan cümle oluşmaz.

·         Tüm ögeler yükleme bağlanmalıdır.

Fatma bugün hastaneye gidecek.

Semiramis akşam eve geç geldi.

Kutluay dersleri öğrenmek istiyor.

Ali çok başarılı bir öğrenciydi.

UYARI

·         Yüklem her zaman cümlenin sonunda olmayabilir.

Göz ucuyla baktı bana.

Uyandım, o sabah erkenden.

·         Türkçede tüm sözcükler yüklem olabilir.

Öğrenciye sor.

·         Yüklem isimse çok dikkatli olmalıyız.

Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykudaydık.

Semiramis zeki ,çalışkan bir öğrenciydi.

ÖZNE

·         Cümlede bildirilen işi yapan ögedir.

·         Yükleme sorulan “kim ve ne” sorularıyla bulunur.

Burak kafamı ütülüyor.

Kar bütün gece yağdı.

·         Özne birden fazla sözcükten oluşabilir.

Türkiye’nin en büyük şehri Konya’dır.

Kardeşimin arkadaşı yarın bizde kalacakmış.

·         Edilgen çatılı yüklemlerde bazen öznesizi cümle olur.

Marmaris’te bir ömür boyu yaşanır.

Gerçek Özne

·         Eylemi kendisi yapar, gizli özne gerçek öznedir

Serdar eve erken geldi.

Suat bakkaldan ekmek aldı.

Sözde Özne

·         Eylem birileri tarafından yapılır.

Çiçekler sulanıyor.,

Atlar arabaya koşuldu.

ÖrtülüÖzne

Yağmurdan her yerim ıslandı.

NESNE

·         Öznenin yaptığı işten etkilenen ögedir.

·         Özneyle beraber yükleme sorlan “kimi, neyi, ne” sorularıyla bulunur.

Bayram yaklaştığı için annem halıları yıkadı.

Mehmet tatlıyı sever.

Selim anahtarını kaybetti.

NESNE

Belirtili Nesne

Alacağın elbiseyi giyeceğim.

Sima gözlüğünü bulamadı.

                  NEYİ

Belirtisiz Nesne

Annem, akşam için pide söylemişti.

Sultan 3 tane ekmek alacakmış.

                                 NE

ÖRNEK

Kişiyi içinde yaşadığı toplum biçimlendirir.

Bana anlattıklarının doğruluğunu araştıracağım.

UYARI

YÖNTem kuralı önemli.

Ali’nin dün markketten aldığı malzemeleri, dolaba yerleştirdim.

DOLAYLI TÜMLEÇ (YER TAMLAYICISI)

·         Cümlenin anlamını, yönelme, bulunma, ayrılma anlamlarıyla tamamlar.

·         Kime, kimde, kimden, neye, neyde, neyden, nereye, nerede, nereden sorularıyla bulunur.

Develer çölde uzun süre yaşar.

Akşam eve gelecekler.

Babam evden ayrıldı.

·         Ögeleri bulurken yan cümlelere dikkat etmeliyiz.

Sorulardan kolay olanları işaretlemek istedim.

Mehtab’ın yarın hastaneye gideceğini duydum.

·         Sorusuda cevabıda –e, -de, -den olmalıdır.

Arkadaşlardan paramı istedim.

Çocuklar aşağı indiler.

ZARF TÜMLECİ

·         Cümlenin anlamını zaman, durum, yer-yön, miktar bakımından tamamlayan ögedir.

Ömer işleri bitmediği için yarın gelmeyecekmiş.

Bildiklerimi size değiştirmeden anlattım.

·         Yükleme sorulan ne zaman, nasıl, ne kadar, niçin, nere, ne ile, kim ile, sorularıyla bulunur.

Ali hasta olduğu için gelmedi.

Çivileri dikkatli çak.

İşlerimi dün bitirdim.

Burak bugün arabayla okula geldi.

Süleyman benimle tartıştı.

·         “Nereye?” sorusunun cevabına dikkat etmeliyiz.

Koyunlar içeri giriyor.

Koyunlar içeriye giriyor.

UYARI

·         Sıfatlar ekfiil alarak yüklem olduklarında onların miktarını bildiren zarflarda zarf tümleci olur. “ne kadar”

Yunus balıkları çok sevimlidir.

Bu kedi çok sevimlidir.